Bijna alle sterrenstelsels herbergen in hun centrum een superzwaar zwart gat, variërend in massa van enkele miljoenen zonsmassa (zoals 'ons' superzware zwarte gat Sgr A*) tot vele miljarden zonsmassa (zoals M87* alias Powehi in het centrum van M87). De vraag die vele sterrenkundigen al een tijdje … [Lees meer...]
Meer duidelijkheid over hoe superzware zwarte gaten zo superzwaar zijn geworden
NASA’s Chandra ziet hoe het galactische centrum stoom afblaast
Sterrenkundigen hebben met behulp van NASA's Chandra röntgen-ruimtetelescoop een soort van uitlaatklep van het galactische centrum ontdekt, het uiteinde van de kosmische 'schoorsteen' van waar uit heet gas wordt weggeblazen. Men denkt dat de uitlaatklep veroorzaakt wordt door Sagittarius A* (Sgr … [Lees meer...]
eROSITA’s meting van de klonterigheid van materie lijkt de S8-spanning te verlichten
Tot begin 2022 werden met de eROSITA röntgensatelliet 5259 clusters van sterrenstelsels tot negen miljard lichtjaar ver in het heelal onderzocht en deze week zijn voor het eerst de resultaten van die eerste metingen verschenen. Met de waarnemingen werd gekeken hoe 'klonterig' materie in het heelal … [Lees meer...]
Donkere energie lijkt inderdaad gelijkmatig over de ruimte verdeeld te zijn, zo tonen clusters aan
Waarnemingen met de Duitse eROSITA röntgentelescoop in de ruimte lijken aanwijzingen te geven dat donkere energie gelijkmatig over de ruimte verdeeld is, precies zoals sterrenkundigen al dachten. Driekwart van alle massaenergie in het heelal wordt gevormd door die mysterieuze donkere energie, de … [Lees meer...]
Voor het eerst is de röntgenflits waargenomen van de nova van een witte dwerg
Als sterren zoals de zon aan het einde van hun leven zijn gekomen en de brandstof in hun kern op is krimpen ze ineen tot witte dwergen. Die kunnen op hun beurt exploderen tot nova of in sommige gevallen zelfs tot supernova als ze door toevoer van materie van een naburige ster zwaar worden, té zwaar. … [Lees meer...]
De grote eRosita- en Fermibellen bij centrum Melkweg zijn veroorzaakt door superzware zwarte gat Sgr A*
In 2010 werden door de Fermi gamma-ruimtetelescoop van de NASA twee reusachtige bellen ontdekt boven en onder het vlak en aan weerzijden van het centrum van de Melkweg, bellen vol met heet gas dat gamma- en röntgenstraling uitzendt. Tien jaar later werden met de Europese röntgen-ruimtetelescoop … [Lees meer...]
Hoinga, het op één na grootste supernovarestant aan de hemel en nu pas ontdekt
Hij ligt 1630 lichtjaar van ons vandaan in de Melkweg en met een schijnbare diameter van 4,4 graden, da's een gebied dat negentig (!) keer zo groot is als de Volle Maan, is het 't op één na grootste supernovarestant aan de hemel: Hoinga ((De naam is geopperd door de onderzoeksleider van het team, W. … [Lees meer...]
Sterrenkundigen ontdekken nieuwe supercluster van sterrenstelsels
Door het analyseren van de gegevens die zijn verzameld met de eROSITA Final Equatorial Depth Survey (eFEDS) zijn sterrenkundigen erin geslaagd om een nieuwe supercluster van sterrenstelsels te ontdekken. De supercluster is een langgerekte keten van acht afzonderlijke clusters van sterrenstelsels, … [Lees meer...]
Enorme bellen van heet gas waargenomen in de halo van het Melkwegstelsel door eROSITA
Sterrenkundigen hebben met eROSITA, een röntgentelescoop aan boord van de Spektrum-Roentgen-Gamma (SRG) satelliet, enorme bellen van heet gas waargenomen in de halo van het Melkwegstelsel. Eén van de bellen steekt boven het vlak van de Melkweg uit, de andere bel onder het vlak. De twee bellen hebben … [Lees meer...]
Diepste röntgenblik op het heelal, gemaakt met de eROSITA telescoop, is gepubliceerd
Gedurende 182 dagen heeft de eROSITA telescoop, een röntgentelescoop aan boord van de Russisch-Duitse satelliet Spektr-RG, de gehele hemel gescand en dat heeft een kaart van de röntgenhemel opgeleverd, die gisteren is gepubliceerd. De kaart biedt ons de diepste blik op die hemel die ooit is gemaakt. … [Lees meer...]