19 mei 2024

Astronomen roepen hulp in van het publiek bij het zoeken naar zwarte gaten

Het Nederlandse Zwarte Gaten-Consortium heeft vandaag op de achtste consortium-meeting in Nijmegen een app gelanceerd waarmee burgerwetenschappers kunnen helpen om nieuwgevormde zwarte gaten te vinden. De BlackHoleFinder-app is beschikbaar in de Apple- en Android-appstores en op … [Lees meer...]

Webb en Chandra hebben het verst verwijderde superzware zwarte gat ooit ontdekt

Door waarnemingen in het infrarood (met Webb) en in röntgenlicht (met Chandra) hebben sterrenkundigen het verst verwijderde superzware zwarte gat ontdekt dat ooit is waargenomen. Het zwarte gat licht in het centrum van het sterrenstelsel UHZ1, dat op 13,2 miljard lichtjaar afstand gelegen is … [Lees meer...]

Sagittarius A*: 4,3 miljoen zonsmassa gelegen binnen een straal kleiner dan de baan van Venus om de Zon

Dat het superzware zwarte gat Sagittarius A* (kortweg Sgr A*) in het centrum van het Melkwegstelsel een massa van 4,3 miljoen zonsmassa heeft was eerder al vastgesteld. Maar recent hebben sterrenkundigen van het Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE) dat nog eens bevestigd en wel … [Lees meer...]

Superzware zwarte gaten zijn slordige eters

Recente waarnemingen aan een relatief nabij sterrenstelsel hebben laten zien dat superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels gulzige eters zijn: van al het gas dat door de zwaartekracht naar het zwarte gat toe stroomt valt maar 3% in het zwarte gat en de rest wordt weer uitgespuwd en … [Lees meer...]

Het zwarte gat Sagittarius A* draait bijna zo hard als mogelijk rond

Planeten, manen, sterren, zwarte gaten, ze roteren allemaal en dat doen ze met een bepaalde snelheid. Elk object heeft ook een maximum aan rotatie. In het geval van de aarde wordt dat maximum bepaald door de zwaartekracht aan de oppervlak, bij zwarte gaten is dat de kromming van ruimtetijd rondom … [Lees meer...]

In een eeuwig uitijend heelal kunnen ‘perfecte paren’ van zwarte gaten ontstaan

Sterrenkundigen van drie universiteiten - Southampton, Barcelona en Cambridge - hebben ontdekt dat het theoretisch mogelijk is dat in een uitdijend heelal perfect gebalanceerde paren van zwarte gaten ontstaan, die in evenwicht blijven door een kosmische kracht en die zich kunnen voordoen als één … [Lees meer...]

Deze grafiek laat álle objecten in het heelal zien

Je moet er maar op komen om het te maken: een grafiek die alle objecten in het heelal laat zien, van het allergrootste tot het allerkleinste. Onderzoekers van de Australian National University (ANU) hebben het voor elkaar gekregen en het resultaat zie je hierboven. Toen het heelal 13,8 miljard jaar … [Lees meer...]

In 2009 verdween plotsklaps de zware ster N6946-BH1 – Webb kijkt wat er gebeurd kan zijn

In 2009 was er een zware ster, genaamd N6946-BH1, die 25 keer zo zwaar als de zon was en die in korte tijd eerst veel helderder werd, miljoenen keren zo lichtsterk als de zon, en die op weg leek om een supernova te worden. Maar voordat dat gebeurde gebeurde er iets opmerkelijks: de ster verdween in … [Lees meer...]

Het is bevestigd dat het superzware zwarte gat M87* roteert

Het superzware zwarte gat M87* (alias Powehi) in de kern van het elliptische radiosterrenstelsel M87 was het eerste zwarte gat dat gefotografeerd is en wel met de Event Horizon Telescope (EHT) in 2017. Het staat 55 miljoen lichtjaar van ons vandaan en z'n massa is 6,5 miljard zonsmassa - ter … [Lees meer...]

Oortlezing 2023 in Leiden over gulzige superzware zwarte gaten

Gisteravond werd door Françoise Combes (Collège de France, Paris Observatoire) in het Academiegebouw in Leiden voor de 33e keer de jaarlijkse Oortlezing gehouden. Haar lezing ging over 'gulzige superzware zwarte gaten', de zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels, miljoenen tot miljarden keer … [Lees meer...]