19 mei 2024

LOFAR ziet structuur in verre quasar

Door een aantal LOFAR-stations in Nederland en Duitsland aan elkaar te koppelen is een team van sterrenkundigen onder leiding van Olaf Wucknitz (Argelander Institute of Astronomy in Bonn) erin geslaagd een gedetailleerde opname in het radiogolfgebied van een quasar te maken. LOFAR is de LOw … [Lees meer...]

Vermiste materie gevonden in ‘de muur van de Beeldhouwer’

Met behulp van de röntgensatelliet Chandra van de NASA zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de vermiste materie terug te vinden. Nee, ik heb het niet over Donkere Materie, het onbekende exotische spulletje dat 23% van het heelal uitmaakt. Het is ook niet Donkere Energie die 73% van het heelal … [Lees meer...]

Gepolariseerd quasarlicht wijst op bestaan kosmische snaren

Vijf jaar geleden onderzocht een Belgisch team sterrenkundigen onder leiding van Damien Hutsemekers (Universiteit van Luik) 355 ver verwijderde quasars, puntachtige lichtbronnen aan de hemel, die in feite niets anders zijn dan de actieve kernen van sterrenstelsels, geactiveerd door een superzwaar … [Lees meer...]

Spitzer ontdekt oeroude stofvrije superzware zwarte gaten

Dat we in de kernen van sterrenstelsels superzware zwarte gaten aantreffen van miljoenen tot zelfs miljarden zonmassa's zwaar is inmiddels bekend en in talloze astroblogjes heb ik de lezers daarmee vermoeid. Maar met NASA's Spitzer infrarood-satelliet hebben ze een nieuw hoofdstuk aan dit verhaal … [Lees meer...]

Chandra ziet samensmeltend paar quasars

SDSS J1254+0846 heet 't stel. Makkelijk te onthouden, nietwaar? Ik heb het over een stel quasars, 4,6 miljard lichtjaar van ons vandaan in het sterrenbeeld Maagd (Virgo) en vastgelegd op de gevoelige digitale plaat door zowel de röntgensatelliet Chandra als de optische Baade-Magellan telescoop, … [Lees meer...]

Fermi ziet record-uitbarsting van een blazar

Met de gammasatelliet Fermi van de NASA hebben ze in 3C 454.3 de grootste uitbarsting van straling ooit gedetecteerd in een blazar waargenomen. De lezer vraagt zich wellicht af wat een blazar is en uit welke dierentuin dit beest ontsnapt is, dus ik zal 't even uitleggen. Blazars zijn verwant aan … [Lees meer...]

Hubble’s zoektocht naar het ruimtetijd-schuim

Volgens sommige natuurkundigen is de ruimtetijd op de allerkleinste schaal korrelig van structuur, dat wil zeggen dat op de zogenaamde Planckschaal (ca. 10-35 cm) de ruimtetijd gequantiseerd zou zijn. En volgens Wayne Christiansen (Universiteit van North Carolina, VS) en z'n makkers zou de Hubble … [Lees meer...]

De kip-ei vraag van zwarte gaten en sterrenstelsels

Wat was er eerder, de allesverslindende superzware zwarte gaten die materie opslokken of de enorme sterrenstelsels waarin ze zich bevinden? Uit recente ESO-waarnemingen van een 'dakloos' zwart gat is een geheel nieuw scenario naar voren gekomen: zwarte gaten 'bouwen' wellicht hun eigen … [Lees meer...]

Fermi ziet gamma-uitbarsting bij een micro-quasar

Sinds 1963 kennen we de quasars (quasi-stellar radio source), sterrenstelsels wiens actieve kern - aangedreven door supermassieve zwarte gaten - door hun enorme afstand in optische telescopen op een ster lijkt. Microquasars zijn de lichte variant ervan en ze zijn nog niet zo heel lang bekend. Net … [Lees meer...]

35 radiotelescopen vormen deze week één supertelescoop

Woensdag en donderdag, 18 respectievelijk 19 november 2009, zal de grootste telescoop ter wereld worden gebruikt. Gedurende een periode van 24 uren verspreid over die twee dagen zullen 35 radiotelescopen over de hele wereld gaan opereren als één grote super-radiotelescoop. Door middel van de … [Lees meer...]