19 mei 2024

Superzware zwart gat UHZ1 in het vroege heelal lijkt ontstaan te zijn door een ‘directe ineenstorting’

Met Webb's NIRSpec instrument hebben ze door waarnemingen aan de spectraallijnen kunnen vaststellen dat het superzware zwarte gat UHZ1 een roodverschuiving heeft van z=10,3, dat wil zeggen dat het reeds bestond toen het heelal 450 miljoen jaar oud was, de tijd dat de eerste sterren in het heelal … [Lees meer...]

De Event Horizon Explorer (EHE) wil de fotonring van een zwart gat gaan bestuderen

Met de Event Horizon Telescope (EHT) zijn twee superzware zwarte gaten gefotografeerd, eerst het 6,5 miljard zonsmassa wegende M87* (alias Powehi), daarna ons eigen zwarte gat Sgr A*, dat ruim vier miljoen zonsmassa weegt. Een internationale groep van sterrenkundigen van het Center for Astrophysics … [Lees meer...]

Niet waarschijnlijk dat het superzware zwarte gat Sgr A* een compagnon heeft

Op een afstand van 27.000 lichtjaar van de aarde bevindt zich Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, dat 4,2 miljoen zonsmassa zwaar is. De meeste sterrenstelsel hebben zo'n zwaargewicht in hun centrum en sommigen daarvan zijn dubbel, vaak het … [Lees meer...]

Oppenheimer

Nou denken jullie vast dat ik een blog schrijf met een recensie van Oppenheimer, de film van Christopher Nolan die nu volle zalen trekt in de bioscopen. Nee, hier volgt geen recensie, sterker nog ik moet de film nog zien, vanavond ga ik 'm zien. Nee, ik wil het hier kort hebben over het … [Lees meer...]

Nieuwe eigenschap ontdekt van een ‘microquasar’ in ons Melkwegstelsel

Chinese sterrenkundigen hebben met behulp van de enorme Five-hundred-meter Aperture Spherical radio Telescope (FAST) in China voor het eerst een zogeheten 'quasi-periodic oscillation' (QPO) signaal gemeten in radiostraling bij een zwart gat in ons Melkwegstelsel. Het gaat om het zwarte gat GRS … [Lees meer...]

Sterrenkundigen zien een ver verwijderd zwart gat plotseling ‘aan’ gaan

Een team van sterrenkundigen van drie Britse universiteiten (University of Birmingham, University College London en Queen's University Belfast) hebben voor het eerst gezien dat een superzwaar zwart gat in korte tijd plotseling 'aan' ging, dat 'ie snel in helderheid toenam. Het zwarte gat heet … [Lees meer...]

De 18 vakartikelen over de mogelijke ontdekking van de ‘stochastische zwaartegolfachtergrond’

Donderdag hadden we hier het bericht over de aanwijzingen die zijn gevonden voor de detectie van ultra-laagfrequente zwaartekrachtgolven, die waarschijnlijk afkomstig zijn van paren van superzware zwarte gaten in het midden van samensmeltende sterrenstelsels, zwaartekrachtgolven die bij elkaar een … [Lees meer...]

Webb heeft voor het eerst sterlicht gezien bij quasars (lees: een superzwaar zwart gat) in het vroege heelal

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om sterlicht op te vangen van twee quasars in het vroege heelal, actieve superzware zwarte gaten in sterrenstelsels die minder dan een miuljard jaar na de oerknal al bestonden. En dat deden ze - niet verrassend - met de Webb ruimtetelescoop. Met het … [Lees meer...]

Röntgenecho waargenomen van een uitbarsting 200 jaar geleden van zwart gat Sgr A*

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met NASA's Imaging X-ray Polarimetry Explorer (IXPE) een röntgenecho ontdekt, veroorzaakt door een uitbarsting 200 jaar geleden van Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel, dat ruim vier … [Lees meer...]

Wat maakte GRB 221009A tot de ‘Brightest of All Time’ in het heelal?

Over de gammaflitser GRB 221009A heb ik hier vaker geschreven, lees deze serie erover. GRB 221009A vormde de 'Brightest of All Time' (BOAT), de helderste explosie in het heelal ooit waargenomen. Op 22 oktober 2022 vond die plaats en wel in een sterrenstelsel op 2,4 miljard lichtjaar afstand. Een … [Lees meer...]