14 mei 2024

Archief voor september 2023

Manuscript uit 1217 n.Chr. beschrijft mogelijk recurrente nova TCrB die om de 80 jaar opvlamt, en in 2024 opnieuw zou kunnen verschijnen

De ster T CrB in het sterrenbeeld Corona Borealis vlamt elke 80 jaar op, en is een zogenoemde 'recurrente nova'. De laatste keer dat dit gebeurde met T CrB was in 1946. Astronoom Bradley E. Schaefer, van de Universiteit van Louisiana heeft nu in een manuscript uit het jaar 1217 n.Chr. aanwijzingen … [Lees meer...]

Capsule van Osiris-Rex met ruimtegruis van planetoïde Bennu succesvol gedropt in Utah

Na een missie die zeven jaar geduurd heeft en waarbij een afstand van 7,1 miljard km werd afgelegd heeft NASA's Osiris-Rex ruimtevaartuig eind deze middag succesvol een capsule op aarde gedropt met aan boord pakweg 250 gram (± 100 gram) aan ruimtegruis dat het vaartuig verzameld heeft op het … [Lees meer...]

Webb ziet veel meer Melkweg-achtige sterrenstelsels in het vroege heelal dan gedacht

Onderzoek door sterrenkundigen met de Webb ruimtetelescoop laat zien dat er in het vroege heelal al veel meer Melkweg-achtige sterrenstelsels waren dan gedacht. De sterrenkundigen - onder andere van de Universiteit van Manchester en de Universiteit van Victoria in Canada en onder leiding van … [Lees meer...]

Vandaag begint de herfst – iedereen een fijne equinox gewenst!

Vanochtend om 08.50 uur Nederlandse tijd wordt het herfst-equinox bereikt, hét moment dat het middelpunt van de zonneschijf bij de ecliptische lengte van 180°00’00” komt en dat middelpunt van noord naar zuid over de hemelequator trekt. Met deze herfst-equinox (Latijn: aequinoctium autumnale, waarbij … [Lees meer...]

Oortlezing 2023 in Leiden over gulzige superzware zwarte gaten

Gisteravond werd door Françoise Combes (Collège de France, Paris Observatoire) in het Academiegebouw in Leiden voor de 33e keer de jaarlijkse Oortlezing gehouden. Haar lezing ging over 'gulzige superzware zwarte gaten', de zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels, miljoenen tot miljarden keer … [Lees meer...]

Koolstofdioxide op Jupitermaan Europa komt uit z’n inwendige oceaan, zo laat Webb zien

Er was eerder al duidelijk dat Jupiter's maan Europa onder zijn dikke ijskorst een vloeibare oceaan van zout water heeft én er was ook al de aanwezigheid gedetecteerd van bevroren kooldioxide op het oppervlak van Europa. Maar met de Webb ruimtetelescoop hebben ze nu een verband gelegd tussen die … [Lees meer...]

Is het universum eindig?

Stel je bent een mier met ambities. Je avontuurlijke aard heeft je er reeds toe gebracht om de directe omgeving van je mierennest te verkennen. Maar er is veel meer. Het mierennest ligt in een park, dat onderdeel is van een stad. De stad ligt in een land, dat onderdeel is van een astronomische bol. … [Lees meer...]

Zondag 24 september dropt OSIRIS-REx de monsters van planetoïde Bennu op aarde

Komende zondag 24 september zal de OSIRIS-REx ruimteverkenner vlak langs de aarde vliegen en dan een kleine capsule afleveren, die na een vlucht door de atmosfeer met een parachute zal landen bij de 'Utah Test and Training Range' bij Dugway in Utah in de VS. Dat zal ergens rond 17.00 uur Nederlandse … [Lees meer...]

Webb ontdekt een drievoudig gelensde supernova – Supernova ‘H0pe’ – in de kosmische cluster G165

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop een type Ia supernova ontdekt, die maar liefst drie keer te zien is in de zwaartekrachtlens veroorzaakt door PLCK G165.7+67.0 (kortweg G165), een zwaar cluster van sterrenstelsels. De supernova vond plaats in een sterrenstelsel (mogelijk … [Lees meer...]

Unesco plaatst Eise Eisinga Planetarium op Werelderfgoedlijst

Op 19 september 2023 heeft het Werelderfgoedcomité van Unesco besloten het Eise Eisinga Planetarium in Franeker op de Werelderfgoedlijst te plaatsen. Met deze inschrijving erkent Unesco de uitzonderlijke en unieke waarde van dit erfgoed. In totaal telt het Nederlandse Koninkrijk nu dertien … [Lees meer...]