Het enorme elliptische sterrenstelsel M87 kennen we van z'n straalstroom of jet, die vanuit de kern naar buiten wordt gespuwd (5.000 lichtjaar ver weg), én van zijn centrale superzware zwarte gat M87* (alias Powehi), waarvan men in 2017 met de EHT een foto heeft genomen. Net als andere … [Lees meer...]
Novae in M87 lijken een gevolg te zijn van de jet vanuit de kern van M87
11 oktober 2023 door Reageer
In 2009 verdween plotsklaps de zware ster N6946-BH1 – Webb kijkt wat er gebeurd kan zijn
3 oktober 2023 door Reageer
In 2009 was er een zware ster, genaamd N6946-BH1, die 25 keer zo zwaar als de zon was en die in korte tijd eerst veel helderder werd, miljoenen keren zo lichtsterk als de zon, en die op weg leek om een supernova te worden. Maar voordat dat gebeurde gebeurde er iets opmerkelijks: de ster verdween in … [Lees meer...]
Massieve Ster SN 2023ixf spuwt massa van ongeveer één zon uit vlak voordat hij in een supernova explodeert
2 oktober 2023 door Reageer
In het Windmolenstelsel, bevindt zich de ster SN 2023ixf, die in mei j.l. in een supernova geëxplodeerd is. Het was de heftigste supernova explosie in tien jaar. De Japanse amateurastronoom Kōichi Itagaki ook wel bijgenaamd de 'top supernova hunter', ontdekte dat deze massieve ster in de periode net … [Lees meer...]
Manuscript uit 1217 n.Chr. beschrijft mogelijk recurrente nova TCrB die om de 80 jaar opvlamt, en in 2024 opnieuw zou kunnen verschijnen
25 september 2023 door 3 Reacties
De ster T CrB in het sterrenbeeld Corona Borealis vlamt elke 80 jaar op, en is een zogenoemde 'recurrente nova'. De laatste keer dat dit gebeurde met T CrB was in 1946. Astronoom Bradley E. Schaefer, van de Universiteit van Louisiana heeft nu in een manuscript uit het jaar 1217 n.Chr. aanwijzingen … [Lees meer...]
Webb ontdekt een drievoudig gelensde supernova – Supernova ‘H0pe’ – in de kosmische cluster G165
20 september 2023 door Reageer
Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop een type Ia supernova ontdekt, die maar liefst drie keer te zien is in de zwaartekrachtlens veroorzaakt door PLCK G165.7+67.0 (kortweg G165), een zwaar cluster van sterrenstelsels. De supernova vond plaats in een sterrenstelsel (mogelijk … [Lees meer...]
Was SN 2022joj een supernova die twee keer explodeerde?
2 september 2023 door Reageer
Supernovae zijn er in verschillende soorten - zie dit overzicht - en één soort is het type Ia supernova, dat zijn witte dwergsterren die door toevoer van materie door een begeleider zwaarder worden dan de Limiet van Chandrasekhar (ca. 1,4 zonsmassa) en dan een thermonucleaire explosie ondergaan. … [Lees meer...]
Webb brengt nieuwe structuren in het iconische supernovarestant van SN 1987A in beeld
1 september 2023 door Reageer
Februari 1987 was er een supernova te zien in de Grote Magelhaense Wolk, een gigantische uitbarsting van de blauwe superreus Sanduleak -69 202. Met een afstand van 168.000 lichtjaar was het de meest dichtbije supernova die in honderden jaren kon worden gezien op aarde en gezien die nabijheid is de … [Lees meer...]
Donkere energie en de evolutie van het universum
19 augustus 2023 door 4 Reacties
Toen Stephen Hawking zijn beroemde boek A brief history of time schreef, was het voor hem duidelijk dat het universum drie mogelijke toekomsten te wachten staat. Het universum kan door de zwaartekracht weer inkrimpen (the Big Crunch). De expansie van het universum remt af, maar niet genoeg om de … [Lees meer...]
J0927 en J1235, de twee snelst bewegende sterren in het Melkwegstelsel
14 juni 2023 door 1 Reactie
Ze worden 'Runaway stars' of 'Hypervelocity stars' genoemd, sterren die zo'n grote snelheid hebben dat ze sneller vliegen dan de ontsnappingssnelheid van het Melkwegstelsel (≈550 km/s) en daarmee op koers liggen om de Melkweg te verlaten. Die hoge snelheid krijgen ze doordat ze weggeslingerd zijn … [Lees meer...]
Wat maakte GRB 221009A tot de ‘Brightest of All Time’ in het heelal?
9 juni 2023 door Reageer
Over de gammaflitser GRB 221009A heb ik hier vaker geschreven, lees deze serie erover. GRB 221009A vormde de 'Brightest of All Time' (BOAT), de helderste explosie in het heelal ooit waargenomen. Op 22 oktober 2022 vond die plaats en wel in een sterrenstelsel op 2,4 miljard lichtjaar afstand. Een … [Lees meer...]
